Nadat een titel is bekomen (een vonnis via een rechtbank, via de IOS-procedure, een arrest, een notariële akte, …) waaraan nog niet is voldaan of geen gevolg werd gegeven, wordt aan de gerechtsdeurwaarder opdracht gegeven om deze titel gerechtelijk uit te voeren.
Op een dergelijk verzoek moet de gerechtsdeurwaarder altijd ingaan. Hij mag dit echter wel laten afhangen van een voorafgaande betaling van een provisie voor de te maken kosten.
* dagvaarding
De oproeping om te verschijnen voor een Rechtbank gebeurt door het ambt van de gerechtsdeurwaarder. In een dagvaarding zal de geadresseerde vernemen door wie en waarom hij wordt gedagvaard, wanneer en waar hij dient te verschijnen, en zal hij kennis krijgen van de inhoud van de vordering.
* aanmaning in de IOS-procedure (Invordering van Onbetwiste Schuldvorderingen)
In een procedure tussen twee vennootschappen of handelaars (B2B) dient men zich niet te wenden tot de Rechtbank. Indien de vordering vaststaand en opeisbaar is, en niet werd betwist, betekent de gerechtsdeurwaarder een aanmaning tot betalen, waarbij de niet-betaalde factuur wordt mee betekend, alsook een antwoordformulier. Bij gebreke aan betaling, een reactie of een voorstel tot betaling, wordt een Proces-verbaal van niet-betwisting opgesteld. Dit proces-verbaal krijgt via de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarder authenticiteit, waarna op basis hiervan tot gerechtelijke uitvoering kan worden overgegaan.
(download hier de brochure die u hierover nog meer inlichtingen verstrekt)
* betekening
In eerste instantie zal de gerechtsdeurwaarder de bekomen titel per exploot betekenen aan de geadresseerde. Op deze manier wordt deze persoon officieel op de hoogte gebracht van de inhoud en de verplichtingen die hem eventueel zijn opgelegd.
* uitvoering van een beslissing
Als iemand veroordeeld werd door een rechter en zich niet vrijwillig schikt naar die uitspraak, of geen gevolg geeft aan de bekomen IOS-titel, dan kan de gerechtsdeurwaarder de veroordeelde verplichten om de wil van de rechter te eerbiedigen. Dit is de gerechtelijke tenuitvoerlegging.
Zonder uitvoerbare titel kan deze tenuitvoerlegging niet gebeuren. Een uitspraak van een rechter en het PV via de IOS-procedure zijn zo uitvoerbare titels. De authentieke notariële akte kan ook een uitvoerbare titel zijn. Op basis van deze akte kan de gerechtsdeurwaarder uitvoeren wat erin bepaald werd.
Ook de fiscale administratie kan haar eigen uitvoerbare titel maken (dwangschrift). De gerechtsdeurwaarder vervult dan zijn maatschappelijke rol als invorderaar van fiscale schulden.
Een rechterlijke uitspraak kan ook op andere zaken slaan dan alleen maar de betaling van een geldsom. Zo kan de veroordeling een verplichting opleggen om iets wel of niet te doen. Als die partij de verplichting niet respecteert of uitvoert, dan zal de gerechtsdeurwaarder die daartoe opdracht kreeg, dat in haar plaats doen. Bijgevolg zullen ook de extra kosten die hieraan verbonden zijn, evenals deze voor de noodzakelijke tussenkomst van derden, ten laste zijn van de veroordeelde partij.
Voorbeeld :
Bij rechterlijke beslissing wordt iemand veroordeeld om een niet betaald apparaat terug te geven. De gerechtsdeurwaarder kan worden gelast dit apparaat te gaan ophalen op de plaats waar het zich bevindt. Afgifte kan ook afgedwongen worden door veroordeling tot het betalen van een dwangsom in geval van niet-afgifte.
De verplichting voor de gerechtsdeurwaarder om de uitspraken van de rechtbanken uit te voeren, zoals in voorgaande voorbeeld wordt geschetst, kunnen niet alleen terug gevonden worden in de wet, maar staat ook altijd uitdrukkelijk vermeld onderaan de rechterlijke uitspraak in wat het formulier van tenuitvoerlegging wordt genoemd en dat begint met : "Lasten en bevelen dat alle daartoe gevorderde gerechtsdeurwaarders dit arrest, dit vonnis, deze beschikking, dit bevel of deze akte ten uitvoer zullen leggen."
Uit het vervolg van deze formule blijkt bovendien dat de Procureurs-Generaal en de Procureurs des Koning toezicht zullen houden en er voor moeten zorgen dat de gerechtsdeurwaarder alle nodige bijstand kan krijgen om de uitvoering effectief te doen plaatsvinden.
De tenuitvoerlegging kan ook een reële executie (gerechtelijke uitvoering) inhouden. Dit wil zeggen dat de gerechtsdeurwaarder de veroordeling materieel uitvoert.
Voorbeeld :
De gerechtsdeurwaarder kan een huurder uit het gehuurde goed buitenzetten.
De gerechtsdeurwaarder kan ook beslag leggen op roerende of onroerende goederen. Dit beslag kan bewarend of uitvoerend zijn. Een dergelijk beslag blijft drie jaar geldig. Alleen bij een uitvoerend beslag en als er niet volledig wordt voldaan, mag de gerechtsdeurwaarder de inbeslaggenomen goederen ophalen en openbaar verkopen. De opbrengst van deze verkoop zal hij nadien volgens wettelijke regels verdelen onder alle gekende schuldeisers die aangifte van schuldvordering hebben gedaan.
Ook een beslag onder derden is mogelijk. Vanaf de ontvangst van het uitvoerend beslag onder derden mag de derde-beslagene partij de sommen of zaken die het voorwerp zijn van het beslag niet meer uit handen geven. In geval van een uitvoerend beslag onder derden zal hij verplicht zijn deze sommen of zaken af te geven aan de gerechtsdeurwaarder. Ook deze opbrengst zal volgens de wettelijke regels worden verdeeld onder alle gekende schuldeisers die aangifte van schuldvordering hebben gedaan.
Voorbeeld :
Op vraag van een schuldeiser kan de gerechtsdeurwaarder zich tot de werkgever van een schuldenaar richten en het volgens de wet niet beschermde deel van zijn loon in beslag nemen. De werkgever is dan verplicht om dat niet beschermde deel van het loon rechtstreeks aan de gerechtsdeurwaarder af te geven.
In overleg met de opdrachtgever moet de gerechtsdeurwaarder erop toezien dat de meest aangewezen procedure gebruikt wordt. Hierbij houdt de gerechtsdeurwaarder rekening met de omvang en de samenstelling van het vermogen van de veroordeelde persoon.
Ondanks de beslagprocedure zal de gerechtsdeurwaarder al het mogelijke doen om toch nog tot een minnelijke oplossing te komen via een afbetalingsplan of het toestaan van termijnen. Pas wanneer dit op niets uitloopt, zal hij de procedure op definitieve wijze moeten afhandelen. Dit kan leiden tot de verkoop van een onroerend goed (door tussenkomst van de notaris) of van de inbeslaggenomen roerende goederen.
